Naucz się jak pomóc dziecku ze złością
Złość to naturalna, podstawowa emocja. Jest tak samo cenna jak każde inne uczucie. Ważne, aby dziecko miało możliwość wyrażenia tego, co czuje w bezpiecznym środowisku. Naszym zadaniem jest wspierać dziecko w rozwianiu umiejętności regulacji. Jak to zrobić?
Można na to spojrzeć z perspektywy 3 etapów. W zależności do tego w jakim stanie jest dziecko czy jest spokojne i zrównoważone czy poziom pobudzenia rośnie i widzimy dziecko w coraz większym napięciu możemy wybrać działania, które będą sprzyjać regulacji emocji.
- Edukowanie
Nazwałabym ten moment elementem profilaktyki. To jest ten obszar w którym rozmawiamy o emocjach, czytamy książeczki, oglądamy filmy na temat uczuć, angażujemy się w zabawy z emocjami, odgrywamy scenki (niektóre dzieci potrzebują potrenować umiejętność komunikowania swoich emocji czy potrzeb). Ogólnie rzecz biorąc jest to czas w którym możemy poszerzać wiedzę dziecka na temat natury emocji i tego, co możemy zrobić, gdy jest nam trudno. Możemy wprowadzać techniki oddechowe, możemy tworzyć rysunki na których dziecko zawrze te sposoby, które mogą być pomocne, gdy pojawi się złość. Te działania możemy podejmować kiedy oboje jesteśmy w stanie względnej równowagi. Nasze potrzeby są zaspokojone i jesteśmy spokojni. - Metody regulacji
Tutaj wykorzystujemy to, co wypracowaliśmy z dzieckiem w fazie „Edukowanie”. Ponieważ następuje wzrost napięcia możemy nazwać to, co widzimy, że dzieje się z dzieckiem np. „Podnosisz głos, mówisz niemiłym tonem wydaje mi się, że pojawia się u Ciebie złość? Może potrzebujesz mocnych przytulasów?”Ważny jest nasz spokój i nie popadanie w panikę („Zaraz pewnie wybuchnie! Znów będzie awantura!” bo nasze myśli wpływają na nasze działania, a kiedy wprowadzamy nerwowe ruchy wpływa to na regulację emocji dziecka). Możesz pokazać te sposoby, które dziecko samo narysowało, może ono coś wybierze dla siebie. Może okaże się, ze ma niezaspokojone podstawowe potrzeby i irytacja jest oznaką głodu. Możliwe, że jeśli uda się wyłapać ten etap to uda wam się wykorzystać unikalny sposób dziecka na złość i nie nastąpi eskalacja. Gdyby jednak doszło do wybuchu to przechodzisz do następnej fazy – czerwonej. - Wsparcie
To już nie czas na edukowanie, na rozmowy o tym jak dziecko może, powinno czy chcecie żeby się zachowało. Tutaj rządzi tzw „gadzi mózg”. Twoje dziecko teraz walczy o przetrwanie. Jego logiczna cześć mózgu została odłączona. Działa instynktownie. Jedyne co możesz zrobić to zadbać o jego bezpieczeństwo i swój spokój. Bądź obok, mów cichym i spokojnym głosem (zwrócić uwagę czy twoje komunikaty nie wywołują większej irytacji. Niektóre dzieci potrzebują totalnej ciszy i oddzielenia od bodźców). Jeśli dziecko próbuje wyładować fizycznie swoje emocje na żywej osobie zablokuj delikatnie tą reakcję. Powiedź łagodnie, ale stanowczo „Widzę Twoją złość. Nie zgadzam się na bicie. Możesz uderzać w kanapę.”
Może Ci się wydawać, że napad złości Twojego dziecka trwa bardzo długo, ale zwykle jest to kilka do kilkunastu minut. Po prostu kiedy jesteśmy w stresie nasze myśli dodają do tego wszystkiego jeszcze więcej napięcia. Czas wydaje się rozciągać w nieskończoność. Pamiętaj o tym, że to nie Twoje emocje i że nie chodzi o Ciebie. Dziecko po prostu próbuje poradzić sobie z czymś co je w danym momencie przerosło.
Po takim huraganie następuje powolny powrót do równowagi. Dziecko może potrzebować relacji i Twojej obecności. Może czuć się wyczerpane, czasem zdezorientowane. Gdy odzyska spokój możecie porozmawiać o tym co się wydarzyło. Czasem warto narysować przebieg zdarzenia (wspólnie z dzieckiem). Możliwe, że dzięki temu lepiej zrozumiecie co było czynnikiem wyzwalającym napad złości. Ta wiedza da możliwość zadziałania z wyprzedzeniem następnym razem. Pamiętaj jednak, aby być otwartym na to, co usłyszysz od dziecka. Nie neguj z automatu tego co co powie Ci dziecko. Spróbuj zrozumieć. Być może zarówno Ty jak i dziecko macie nad czym popracować.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej zapraszam na warsztat dla rodziców „Jak ogarnąć złość swoją i dziecka?”
